Eén van de meest iconische bouwwerken in Praag is één van de bruggen over de rivier de Moldau die de stad Praag in tweeën deelt. De bekendste van deze bruggen is de Karelsbrug. Een leuke wetenswaardigheid van de brug is dat er een numerologische palindroom mogelijk is bij het leggen van de eerste steen. Deze werd namelijk in het jaar 1357 op 9 juli om 5u31 gelegd. Wanneer we dit in getallen zetten komen we aan 135797531. Al in de veertiende eeuw werd er dus met dit soort symboliek rekening gehouden. Op deze pagina gaan we wat meer in op de geschiedenis van deze onlosmakelijk aan Praag verbonden brug en ook op de beelden die de brug verlevendigen, evenals de torens die aan beide zijden van de oevers van de Moldau toegang geven tot de Karelsbrug.
PRAAG TIP 2: KARELSBRUG
Geschiedenis
De geschiedenis van de brug begint dus op 135797531, dus 9 juli 1357 om 5u31. Op dit moment werd door Karel IV de eerste steen gelegd en daarmee begon de bouw van deze iconische brug. De brug werd gebouwd ter vervanging van de Judithbrug. Deze voormalige brug werd in 1342 grotendeels verwoest door een overstroming. Deze brug was de tweede stenen brug die erin Centraal-Europa te vinden was. Overigens werd de Judithbrug weer gerealiseerd ter vervanging van een houten brug die ook was verwoest door hoogwater.
Het was dus uiteindelijk de Judithbrug die met de komst van de Karelsbrug werd vervangen. In eerste instantie werd de Karelsbrug bekend onder de naam ‘Stenen brug’. De bouw van de brug duurde 61 jaar. Dat de bouw van de brug zo lang duurde heeft er mee te maken dat stukken van de brug regelmatig herbouwd moesten worden. Deze vertragingen in de bouw hebben dan weer maken met beschietingen van Zweedse troepen en kogels uit Oostenrijkse kanonnen. Ook in de jaren na de opening van de brug heeft de verbinding tussen beide oevers van de Moldau regelmatig schade opgelopen. Tijdens momenten dat het water van de rivier hoog kwam te staan zijn de bogen meerdere maken beschadigd geraakt. Dit gebeurde tijdens het hoogwater van 1432, 1496, 1501 en in 1784 doordat grote drijvende objecten veel druk op de bogen veroorzaakten. Ook in 1890 is de brug gedeeltelijk verwoest door het hoge water.
In de negentiende eeuw werd ter ere van koning Karel IV de naam van de brug veranderd in ‘Karelsbrug’. De laatste grote restauratie aan de brug was in de periode van 1965 tot 1978. Grote delen van de brug werden toen vernieuwd. Hierbij werd natuurlijk wel de originele stijl gebruikt waardoor het lijkt dat de brug er nog uitziet zoals ze in het begin was. Toch zijn de meeste materialen nieuwer, alleen is er nog één originele pilaar aanwezig, maar deze is alleen te zien wanneer je met een boot over de Moldau onder de brug door vaart.
Heilige beelden
Eén van de redenen van de populariteit van de Karelsbrug zijn de opvallende beelden die de route van de verbinding tussen beide oevers flaneren. In totaal staan er 30 beelden op de brug, zowel 15 aan de oostzijde als 15 aan de westzijde. De beelden zijn gemaakt uit zandsteen en zijn geplaatst op de brug tussen 1683 en 1714. Dit was in de periode dat de barokstijl veel werd gehanteerd; zo ook bij de beelden op de Karelsbrug. Opmerkelijk aan de beelden is dat ze heel levendig ogen. Dit heeft ermee te maken dat de beelden niet statisch zijn, zo zijn de armen in een actieve pose in plaats van dat ze naast het lichaam hangen. Het oudste beeld op de brug is de crucifix. Er wordt beweerd dat dit beeld door een Joodse koopman werd gefinancierd. Niet dat deze gelden direct voor het doel van het beeld werden geschonken. Het geld voor het beeld zou zijn verworven uit een boete die de Joodse koopman moest betalen naar aanleiding van godslastering. En zo staan er nog veel meer beelden die allen hun verhaal hebben. De meest bekende beeldengroep is die van de ‘wrede Turk’. Deze geeft mooi in detail weer hoe de wrede Turk geketende Christenen bewaakt.
De bekendste heilige op de brug is Johannes van Nepomuk. Hij valt onder andere op door zijn sterrenkrans op zijn hoofd. Veel mensen leggen hun hand op de sokkel van dit beeld. Hier is dan ook een gladgesleten plek te vinden van alle mensen die het beeld van de beschermheilige tegen het hoge water aanraken. Toch heeft in de loop der eeuwen Johannes van Nepomuk niet altijd zijn taak als beschermheilige van het hoge water goed uitgevoerd. Zo zijn er, ondanks dat hij hiervoor moest waken, regelmatig overstromingen geweest. De laatste was nog in 2002. Even dacht hij dat niet Johannes van Nepomuk was, maar zijn naamgenoot ‘de doper’.
Torens
Aan beide zijden van de oevers wordt de Karelsbrug opgesierd door torens. Zeker de toren aan de oostzijde van de Karelsbrug is bekend. De ‘oude stadsbrug toren’ dateert dan ook al uit de veertiende eeuw en is opgebouwd in gotische stijl. Samen met de realisatie van de brug werd ook deze toren gebouwd. De toren is veertig meter hoog en markeert vanaf de oostzijde de toegang tot de brug. Ook vind je bij deze toren nog de restanten van de voorganger van de Karelsbrug, de Judithbrug. Nog enkele overblijfselen van deze oudere brug vind je hier in de kelders. Deze brug heeft ook nog te lijden gehad van de Bezetting van Praag door de Zweden tijdens de ‘Dertigjarige Oorlog’ toen deze toren werd gebombardeerd in 1648. Hierbij werd de gevelversiering aan de westzijde van de toren vernietigd. Aan de oostelijke façade zijn gelukkig nog wel mooie beelden te vinden. De gotische schilderijen in de gewelfde bogen zijn zeker de moeite van het bekijken waard. Deze zijn tijdens een renovatie in de tweede helft van de negentiende eeuw volledig hersteld.
Aan de kant van de zogeheten kleine stad staat nog een combinatie van torens die zijn opgebouwd in Romaanse stijl. Echter zijn van deze stijl alleen nog sporen terug te vinden op de ramen, gevels en het dak. De rest van de toren werd in 1591 herbouwd in Renaissancestijl.
De Karelsbrug fotograferen
Dat de Karelsbrug een populaire bezienswaardigheid en een belangrijke oversteekplaats voor voetgangers is, merk je op het moment dat je de brug wilt fotograferen. De brug zonder mensen fotograferen is vrij lastig, want gedurende het hele etmaal zijn er meestal wel mensen op de Karelsbrug aanwezig. Naarmate de dag vordert wordt het vaak veel drukker op de brug. Wil je weinig mensen op de foto hebben dan moet je vroeg zijn. Voor foto’s zonder mensen is de periode mei t/m juli geschikt. De zon gaat dan tussen 5 en 6 uur in de ochtend op. Je hebt hierdoor voldoende tijd met daglicht om te fotograferen voordat de massa op gang komt.
Erg fraai zijn de foto’s die gemaakt worden op de Karelsbrug terwijl het mistig is. Je ziet bij de verschillende verkopers van prentkaarten en foto’s vaak mooie foto’s van de Karelsbrug in de mist. Je moet hierbij vaak wel het geluk hebben dat de mist goed gedoseerd is en dat de mist er is op het moment dat jij in Praag bent.